17.00 – 18.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 310. Zoom

Прэзентацыя першай літоўскай гісторыі Беларусі: Русціс Камунтавічус "Гісторыя Беларусі": Rūstis Kamuntavičius "Gudijos istorija / Baltarusijos istorija" MELC / LDKI 2021

Да гэтага часу ні адзін літоўскі аўтар не публікаваў сінтэтычнай гісторыі Беларусі. Няма нават перакладаў з іншых моў. Такоe адбылося нават насуперак факту, што літоўцы і беларусы з ХІІІ стагоддзя разам жылі ў адной дзяржаве - Вялікім Княстве Літоўскім. Гэтая гісторыя Беларусі не напісана па прынцыпе "Як гэта было на самай справе", з пералікам падзей і працэсаў, якія калісьці адбываліся. Яе мэта параўнаць літоўскі і беларускі наратывы пра агульнае мінулае. Чаму гэтыя наратывы такія розныя? Што паўплывала на тое каб у Літве былі адны, а ў Беларусі іншыя "праўды"? Які ўплыў гэта робіць для ідэнтычнасці гэтых народаў і для ўзаемных зносін? Асобная ўвага надаецца ХІХ-ХХ стагоддзям: як развіваліся абедзве нацыі, якія былі агульныя і якія ўнікальныя рысы кожнага з шляхоў.

Бяруць удзел: Русціс Камунтавічус (Універсітэт Вітаўта Вялікага), Сяргей Харэўскі (Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт), Томаш Блашчак (Універсітэт Вітаўта Вялікага).

​

​

18.00 – 19.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 310. Zoom

Публічная дыскусія "Як па-літоўску называць краіну Беларусь?» (дыскусія будзе адбывацца на літоўскай мове)

19 верасня 1991 г. Вярхоўны Савет Беларускай ССР прыняў закон аб змене назвы дзяржавы на «Рэспубліка Беларусь» (Рэспубліка Беларусь), а ў скарочаных і састаўных назвах - Беларусь. Было вырашана, што новая назва дзяржавы транслітэруюцца на іншыя мовы ў адпаведнасці з беларускім гучаннем. Арганізацыя Аб'яднаных Нацый рэкамендавала іншым краінам прымаць гэта пад увагу, што ўжо было зроблена ў многіх дзяржавах, якія перайшлі на Belarus або падобную назву. У Літве таксама неаднаразова ўздымалася пытанне аб змене цяперашняга афіцыйнай назвы Baltarusija. У пачатку 2021 г. лідэр беларускай апазіцыі Святлана Ціханоўская звярнулася да міністра замежных справаў Літвы з просьбай афіцыйна па-літоўску ўжываць назву Belarusia. Міністэрства замежных справаў Літвы з адабрэння Дзяржаўнай камісіі літоўскай мовы заклікала да публічнага абмеркавання назвы Baltarusija і магчымасці яго змены. Чакаецца, што падчас кангрэса ў ходзе публічнай дыскусіі будуць прадстаўлены гістарычныя, лінгвістычныя, дыпламатычныя і іншыя аргументы для той ці іншай назвы, выслуханыя контраргументы, і будуць знойдзены агульныя падыходы паміж рознымі думкамі. Асноўнай мовай дыскусіі з'яўляецца літоўская, але будзе прадастаўлена магчымасць выказацца і на іншых мовах.

Мадэратар дыскусіі dr. Валюс Венцкунас (Віленскі ўніверсітэт), удзельнічаюць дацэнт універсітэта Вітаўта Вялікага dr. Русціс Камунтавічус, dr. Арунас Вішняўскас з Цэнтра даследавання генацыду і рэзістэнцыі жыхароў Літвы і інш.

​

​

18.00 – 19.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 311. Zoom

Прэзентацыя манаграфіі Гінтаўтаса Сургайліса «Беларускія вайсковыя часткі літоўскага войска ў 1918-1923 гг.»

У 2020 г. апублікавана манаграфія галоўнага навуковага супрацоўніка Навуковай групы сусветнай палітыкі Літоўскай ваеннай акадэміі ім. Ёнаса Жэмаціса Гінтаўтаса Сургайліса «Беларускія вайсковыя часткі літоўскага войска ў 1918-1923 гг.» Аўтар манаграфіі, выкарыстоўваючы друкаваныя крыніцы Літвы, Польшчы і Беларусі, а таксама багатыя архіўныя крыніцы і матэрыялы, паказвае ў манаграфіі падрабязную гісторыю дзейнасці беларускіх нацыянальных вайсковых фарміраванняў арміі Літвы, пачынаючы з арганізацыі ў Вільні Першага пяхотнага беларускага палка ў канцы 1918 года да апошняй беларускай вайсковай часткі Літоўскай арміі , паказвае ў якіх складаных умовах яны былі арганізаваны і дзейнічалі, а таксама іх уклад у барацьбу за свабоду і незалежнасць Літвы.

У прэзентацыі, апроч аўтара, бяруць удзел: доктар дацэнт Манвідас Віткунас (Ваенная акадэмія Літвы), доктар прафесар Ёнас Вайчеэноніс (Універсітэт Вітаўта Вялікага), доктар прафесар Ірміна Матэнітэ (Ваенная акадэмія Літвы).

​

​

18.00 – 19.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 312. Zoom

Прэзентацыя манаграфіі "Іван Краскоўскі (1880–1955). На службе Беларусі і Украіны". Tomasz Błaszczak, Iryna Matiash, Dorota Michaluk, Iwan Kraskowski: (1880–1955) w służbie Białorusi i Ukrainy, Białystok 2019.

Выдадзеная ў 2019 годзе кніга даследчыкаў з Польшчы, Літвы і Украіны з‘яўляецца першай спробай прадставіць жыццё і дзейнасць Івана Краскоўскага, які нарадзіўся ў 1880 годзе ў Дубічах Царкоўных, якія зараз ў Падляшскім ваяводстве Польшчы. Ягоны шлях праходзіў праз Варшаву, Пецярбург, Вільню, Кіеў і іншыя ўкраінскія гарады, Каўказ, пасляваенную Аўстрыю і Нямеччыну, незалежную Літву і Латвію, розныя куткі СССР і завяршыўся ў Чэхаславацкай Браціславе ў 1955 годзе. Ягоная дзейнасць прыпадае на час вялікіх перамен, двух сусветных канфліктаў, рэвалюцыі, ўзнікнення на карце Еўропы новых дзяржаў. Будучы заўсёды актыўным ўдзельнікам грамадскага жыцця, ён запісаўся на шматлікіх старонках гісторыі – галоўнымі магчыма лічыць асветніцкую і культурную працу сярод беларусаў і працу для дзвюх новаўтвораных дзяржаў - Беларускай Народнай Рэспублікі і Украінскай Народнай Рэспублікі, як дыпламат і адзін з заснавальнікаў украінскай дыпламатычнай службы.

У прэзентацыі удзельнічаюць аўтары Тамаш Блашчак і Дарота Міхалюк

​

​

18.00 – 19.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 313. Zoom

Прэзентацыя праекту "Шлях Скарыны: Вільня - Полацк"

Культурны шлях Францыска Скарыны (частка Полацак-Вільня) - гэта ініцыятыва групы спецыялістаў Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта, Гімназіі імя Скарыны ў Вільні, Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта і Нацыянальнага Полацкага гісторыка-культурнага музея-запаведніка, падтрыманая Міністэрствам замежных спраў Рэспублікі Літва ў рамках Праграмы развіцця супрацоўніцтва і падтрымкі дэмакратыі. Ініцыятыва накіравана на фарміраванне сеткі зацікаўленых па распрацоўцы і прасоўванні ідэі стварэння Еўрапейскага культурнага шляху Францыска Скарыны, які ў перспектыве можа ўвайсці ў склад Еўрапейскіх культурных шляхоў Савета Еўропы, а таксама на канцэптуальную распрацоўку ідэі для першай частцы шляху Полацк - Вільня

Бяруць удзел: Аляксандр Калбаска (Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт), Сяргей Харэўскі (Еўрапейскі гуманітарны ўніверсітэт), Аляксей Ластоўскі (Полацкі дзяржаўны ўніверсітэт).

​

​

18.00 – 19.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 101. Zoom

Прэзентацыя кнігі «Поколение RU белорусской драмы: контекст, тенденции, индивидуальности» (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2020). Аўтары - Ірына Лаппо, Сяргей Кавалёў, Наталля Русецкая.

Праца трох люблінскіх аўтараў прысвечана феномену беларускай драматургіі першых двух дзесяцігоддзяў ХХІ стагоддзя. У кнізе разглядаюцца такія аспекты, як перавага рускамоўнай драматургіі, яе месца ў беларускім тэатральным кантэксце, асноўныя тэндэнцыі яе развіцця, экспартныя магчымасці беларускай драматургіі. Асобна звернута ўвага на творчасць вядучых рускамоўных драматургаў з Беларусі: Паўла Пражко, Мікалая Рудкоўскага, Дзмітрыя Багаслаўскага і Андрэя Іванова.

У прэзентацыі бяруць удзел: аўтаркі -- Ірына Лаппо і Наталля Русецкая (Любінскі універсітэт Марыі Складоўскай-Кюры), вядоўца -- Андрэй Масквін (Варшаўскі універсітэт).

 

​

18.00 – 19.00, Putvinskio 23, аўдыторыя 102. Zoom

Прэзентацыя кнiгi "Адносiны памiж Германiяй i Беларуссю у 1916-1925 гадах"

Гэта кніга - беларускі пераклад выдання "Die Beziehungen zwischen Deutschland und Belarus 1916 bis 1925", якое выйшла ў 2019 годзе і было перакладзена на беларускую мову ў 2020 годзе. У кнізе разглядаецца цяжкі раздзел гісторыі Беларусі пасля Першай сусветнай вайны, размешчаны матэрыялы архіва федэральнага міністэрства замежных спраў Германіі, якія публікуюцца ўпершыню. Кніга таксама змяшчае фатаграфіі людзей і мясцін, дзе адбыліся важныя падзеі, факсімільныя копіі дакументаў, што дае яшчэ больш глыбокае ўражанне пра час і двухбаковыя адносіны.

Выступоўцы - Мацiяс Дорнфельт і Энрыка Зэвальд (Германія)

​

​